Inżynieria obrazu – (Re)aktywacja fotografii: Discipula

Żyjemy w społeczeństwie, które ucieleśnia neoliberalną wizję świata globalnego i homogenicznego. Wskutek postępującego przejmowania i rozmontowywania aparatu politycznego władzę przejmują dziś gigantyczne ponadnarodowe korporacje: to forma rządów zarazem płynna i absolutna w swojej zdolności do bycia wszechobecną, a co za tym idzie, wszechwładną.

Oprócz stworzenia globalnego systemu produkcyjnego, od którego nie ma ucieczki, największym osiągnięciem współczesnych gospodarek rynkowych jest ich zdolność przekonywania nas, że władza może pozostawać w naszych rękach. Nowy reżim prosi o mało, a w zamian daje nam wiele, nade wszystko swobodę – konsumowania, pojawiania się, komunikowania. W ten sposób w kapitalizmie kognitywno-kulturowym następuje stopniowe przekształcanie informacji w narzędzie kontroli oraz jej utowarowienie.

Napędzane rozwojem technik komunikacyjnych obrazy odgrywają kluczową rolę w podtrzymywaniu tego sterowanego kapitałem ekosystemu. Współczesne obrazy, dalekie od prostego odwzorowywania rzeczywistości, atakują i rozszerzają nasz świat oraz sposób jego percepcji. Wychodząc poza funkcję przedstawieniową, ucieleśniają przelotne pragnienia i potrzeby, a my, uwodzeni ich zewnętrznym blaskiem, stapiamy się z nimi. Obrazy są naszym alter ego, wyidealizowanymi projekcjami naszego istnienia i naszych oczekiwań. Ufamy im, a więc przyjmujemy ideologię, która je produkuje. 

Kolektyw Discipula, biorąc te założenia za punkt wyjścia, w Inżynierii obrazu prezentuje prace krążące wokół przywłaszczania, postprodukcji i analizy obrazów wyrwanych z przepływu codziennej produkcji i konsumpcji. Zdjęcia stockowe, obrazy wyrenderowane i reklamy są poddawane manipulacji i wrzucane w nowe siatki znaków, języków i odniesień, które podważają pierwotną funkcję każdego obrazu, stwarzając przestrzeń do nowych interpretacji, znaczeń i zastosowań. 

Każdą z prac, akcentując centralność pojęcia łączliwości w naszym społeczeństwie, można porównać do dynamicznego układu, w którym pojęcia są rozkładane i redefiniowane przez interakcje między materią, formami, wartościami i ideologiami. Podkreślając płynną, zmienną naturę współczesnych obrazów, Discipula chce przede wszystkim zachęcić oglądającego do spojrzenia i namysłu nad tym, co kryje się pod błyszczącą otoczką widzialnej rzeczywistości.

Prace kolektywu prezentowane są w ramach wystawy Inżynieria obrazu – (Re)aktywacja fotografii.

Discipula

Założona przez MFG Paltrinieriego, Mirko Smerdela i Tommaso Taniniego w 2013 roku Discipula jest platformą badawczą funkcjonującą na polach współczesnej fotografii i kultury wizualnej. Łącząc twórczość artystyczną z niezależną działalnością wydawniczą, Discipula zgłębia produkcję, użytkowanie oraz konsumpcję obrazów i bada przenikanie się faktu i fikcji w procesie tworzenia znaczeń. Prace Discipuli były pokazywane w różnych krajach, między innymi w Pałacu Sztuki w Budapeszcie, na FORMAT Festival (Derby) i na Photo50 w ramach London Art Fair. Discipula była laureatem nagrody za książkę autorską 2015 roku na festiwalu Rencontres d’Arles.